"BỀN VỮNG" TRONG "THỜI TRANG BỀN VỮNG"
Nói thật nhé, mình đã ngán quá ngán cái việc nhiều người "nhồi nhét" vào đầu mình về "Sustainable Fashion" - "Thời trang bền vững". Không chỉ người lớn, có vai có vế trong nền công nghiệp thời trang này mà đến những bạn nhỏ cũng ra rả cho mình nghe về "Thế nào là Sustainable Fashion?". Là gì? Là sử dụng những vật liệu tái chế, tái sử dụng những vật liệu cũ, là mua đồ secondhand/sử dụng lại cho nhu cầu ăn mặc hàng ngày và theo xu hướng thời trang.
Nhưng đó có phải là yếu tố "Sustainable" - "Bền vững" hay không? Chắc chắn là không - Vì sao thì mình sẽ giải thích cho các bạn ngay ở phía sau đây.
Đầu tiên, chúng ta phải nói một phương diện rộng hơn. Thoát ra khỏi "Nguyên liệu tái chế" "Nguyên liệu thân thiện với môi trường" hãy tập trung vào việc "Bền Vững". Bền vững là gì - dĩ nhiên rồi, bền vững đó là trường tồn theo thời gian : hiểu đa nghĩa là cả vật hình và cả tư tưởng. Thời trang bền vững là 1 thứ thời trang có thể duy trì trong 1 thời gian dài, cả về quần áo - cả về văn hóa và cả về con người.
Mình không hề chê trách hay có 1 ý kiến tiêu cực gì về việc "Tái chế quần áo" hay xu hướng xuất phát từ khoảng suốt năm 2020 đến nay. Đó là việc sử dụng "đồ cũ" - "đồ secondhand" - "đồ si đa". Điều tích cực mà ai cũng nhận ra đó là thay vì mua đồ mới, bỏ tiền cho những hãng thời trang nhanh (fast fashion) thì thị trường trẻ đang sử dụng đồng tiền đó để mua những món đồ đã qua sử dụng vì mục đích thời trang của riêng mình.
Nhưng - nhìn ra một bức tranh rộng ra.
Đó là yếu tố "Bền vững". Không ngoa khi nói rằng do nhiều yếu tố khác nhau (Trong đó có dịch Covid19) thì mức tài chính - chi tiêu không còn dư dả như các năm trước. "Thắt lưng buộc bụng" khiến xu hướng sử dụng những đồ đã qua một lần tay sở hữu, những đồ secondhand, đồ used đang trở thành một điều, một thứ xu hướng mà nhiều bạn trẻ yêu thời trang hiện tại đang nhắm tới. Nhưng liệu nó có "Bền vững" hay không?
Gắn với "Xu hướng" thì chắc chắn yếu tố bền vững chắc phải giảm bớt đi một nửa. Các bạn có chắc rằng "Sử dụng đồ cũ, đồ vintage (mua lại)" sẽ bền vững trong khoảng thời gian trước không? Người ta nói về "Fast Fashion" - thời trang nhanh về thói quen mua đồ nhiều hơn mức nhu cầu của thị trường hiện tại tạo nên áp lực vô hình cho môi trường. Việc phải sản xuất một khối lượng đồ lớn để đáp ứng nhu cầu "vượt qua mong muốn bình thường" của Gen Z do "Consumerism" sẽ thải ra cũng không hề ít chất thải công nghiệp ra môi trường. Bên cạnh đó, lượng nước sạch dùng để tinh luyện vải bông truyền thống luôn là một vấn đề mà nhiều nhà môi trường học chỉ trích nền công nghiệp thời trang. Chạy theo xu hướng - đó là một trong nhiều nguyên nhân nhỏ tạo nên cái khái niệm "Consumerism".
Các bạn có thể thấy việc sử dụng đồ cũ là tốt vì ít nhất nó giảm thiểu được lượng chất thải ra ngoài môi trường. Nhưng nó không giảm được thói quen mua sắm vượt qua nhu cầu của giới trẻ. Mà trong "Thời trang Bền vững" thì yếu tố đó là một yếu tố có thể bẻ gẫy toàn bộ những cố gắng kêu gọi hiện nay. Viễn cảnh khi dịch bệnh kết thúc, những món đồ mới lại tiếp tục ra với tần suất lớn thì thị trường đón nhận điều đó như bình thường là một điều có thể nhìn ra được.
Sao mà "Bền vững" được khi style/phong cách thời trang của người tiêu dùng trẻ chưa "Bền vững". Dễ hiểu thôi khi họ đang trong thời gian học hỏi, đang trong thời gian thể hiện bản thân và muốn mặc nhiều thứ nhất có thể. Dù là Fast-Fashion hay Secondhand/Used Clothing thì về căn bản, bản chất vẫn là như cũ - không có quá nhiều sự thay đổi. Sự mua sắm vượt qua nhu cầu vẫn diễn ra mạnh mẽ.
Lại nói về việc ra rả nói về chất liệu thân thiện môi trường, chất liệu tái chế. Bạn nghĩ là giới trẻ quan tâm không? Có, nhưng chẳng hề nhiều. Bên cạnh đó - việc tái chế/sản xuất với các nguyên liệu trên luôn luôn đòi hỏi một chi phí cao. Chi phí cao dẫn tới giá thành bán sẽ cao hơn so với mặt bằng chung - Hấp dẫn với thị trường tại thời điểm này không? Tât nhiên là không. Việc quan tâm tới môi trường như thế nào không phải là "Tiêu điểm" của Gen Z hiện tại, phải tìm kiếm cách tiếp cận thế hệ cực kì mới này bằng những thứ gần gũi hơn.
VÀ QUAN TRỌNG VẪN LÀ VIỆC XÂY DỰNG "MỘT TỦ ĐỒ BỀN VỮNG"
Bằng cách sở hữu một tủ đồ "Bền vững" là một trong những cách để thuyết phục giới trẻ theo đuổi "thời trang Bền vững". Một tủ đồ bền vững sẽ bao gồm những items, những cái quần - cái áo mà chủ nhân sẽ sử dụng trong 1 khoảng thời gian dài - một khoảng thời gian vừa đủ để giảm bớt thói quen mua sắm vô tội vạ. Một tủ đồ tạo ra nhiều outfits linh động dựa trên khả năng phối đồ đa dạng dựa trên những gì đang có của người sở hữu. Suy cho cùng, nó vẫn nằm ở khả năng và tư duy thời trang của người yêu thời trang.
MỘT YẾU TỐ KHÁC...
Các bạn có bao giờ suy nghĩ về sự "Bền vững" của các thương hiệu thời trang Việt - những nhà sản xuất Việt - những nguồn cung cấp Việt và nhân công người Việt chưa. Hiện tại, chưa có sự "Bền vững" đáng lẽ là nên có trong cấu trúc và hệ thống vận hành của nguyên một nền công nghiệp thời trang mới tại Việt Nam. Thời trang nhanh hay kể cả không thời trang nhanh, đồ mới hay đồ chưa sử dụng thì cũng không quan trọng trong vấn đề này. Nó sẽ nằm ở hai khía cạnh "Nội địa" và "Thị trường ngoại".
Tất cả những thứ mà chúng ta hay mua, đa phần là thị trường Ngoại. Mặc dù có thương hiệu gia công ở Việt Nam nhưng không phải là một global brands nào cũng làm ở nội địa chúng ta cả. Khách hàng Việt mua sản phẩm ngoại nhưng đó là chảy máu "tiền tệ" vì số tiền đó không nuôi cho nền thời trang của Việt Nam ta mà được chuyển thẳng qua các tập đoàn quốc tế. Mặc dù, các thương hiệu thời trang ngoại có sử dụng nhân công Việt, người Việt nhưng đó chỉ nằm ở mặt hoạt động kinh doanh. Còn về hệ sinh thái thời trang thì không - hoàn toàn không. Chúng ta không góp phần nuôi và xây dựng "Thời trang Việt" một cách bền vững được. Đó là chưa kể, do nhu cầu từ thị trường nội địa không cao - các thương hiệu thời trang trẻ đang yêu thích sử dụng nguồn nguyên liệu nhập khẩu từ Trung Quốc do chất lượng tốt với giá thành ổn. Thì nguyên liệu vải và kĩ thuật đặc sản của người Việt - đang chảy máu dần dần.
Bền vững ở đây là sao?
Dân ta thì lại nuôi dân ta. Thị trường có niềm nở với các thương hiệu thuần Việt, sử dụng nhân tố Việt và chất xám Việt, nguyên liệu Việt thì cơ hội nâng tầm, hoàn thiện hệ sinh thái bền vững cho thời trang Việt mới xảy ra. Đồng tiền cũng không bị chảy máu mà các làng nghề, các nguồn vải đậm chất Việt mới được duy trì tiếp theo.
Đó đòi hỏi sự thống nhất và hiểu nhau giữa các thế hệ đi trước và các thế hệ đi sau.
Cùng mong chờ về một hệ sinh thái "Bền vững" của thời trang Việt.
Lì xì cho Bi tại:
Paypal: https://www.paypal.me/triminhle0808
Banking account: Vietinbank
STK: 104005424124 - Chủ tài khoản: Lê Minh Trí.
momo: https://nhantien.momo.vn/triminhle
