On this day:
จุดเริ่มต้นของโศกนาฎกรรม การอับปางของไททานิค
เชื่อว่าทุกคนน่าจะได้ยินและรู้จักโศกนาฎกรรมครั้งนี้หรือเคยได้ยินชื่อมาบ้างจากภาพยนตร์ Titanic ในปี 1997 ของผู้กำกับเจมส์ คาเมร่อน ที่โด่งดังเป็นพลุแตกติดอันดับหนังทำเงินสูงสุดตลอดกาล ที่ถึงตอนนี้จะตกลงไปอยู่อันดับ 3 แต่ก็ครองใจแฟนหนังอย่างยาวนาน กับอุบัติเหตุร้ายแรงตลอดกาลของวงการเดินเรือทำให้เกิดผู้เสียชีวิตนับพันคน และวันที่ 15 เมษายน ที่กำลังจะถึงนี้เป็นวันครบรอบการอับปางของไททานิคพอดี จึงอยากขอหยิบยกมาบอกเล่ากันสักหน่อย
รู้จักกับไททานิคต้นตอแห่งเรื่องเลวร้ายที่เกิดขึ้นวันนี้(ในอดีต)
เรือไททานิคหรือ RSM Titanic เป็นเรือที่ถูกสร้างด้วยบริษัทไวท์สตาร์(White star line) เพื่อสร้างเรือสำราญขนาดใหญ่ในซีรีย์เดียวกันขึ้นมาคือ โอลิมปิก , ไททานิก , ไจแกนติก ทั้งสามลำถูกออกแบบมาอย่างหรูหราให้ความสวยงามอลังการ มีทั้งขนาดและโครงสร้างที่ใกล้เคียงกันมาก และโอลิมปิกที่เป็นเรือลำแรกในซีรีย์ก็เสร็จสมบูรณ์และใช้งานไปล่วงหน้า เมื่อถึงคราวของไททานิกก็มีการเปิดตัวเรืออย่างยิ่งใหญ่ ด้วยขนาดที่ใหญ่โตกว่าโอลิมปิกลำก่อน มีความจุรับผู้โดยสารและลูกเรือได้สูงสุด 3,327 คน วิทยาการเรือที่สร้างขึ้นเรียกได้ว่าเป็นที่สุดแห่งยุคสมัยในตอนนั้น ทั้งระบบห้องกันน้ำ ประตูกันน้ำที่ทำงานด้วยรีโมท และวัตถุที่ใช้ในการสร้างมาอย่างแข็งแรงทนทาน อีกทั้งเต็มไปด้วยความหรูหราโอ่อ่า ตั้งแต่ห้องอบไอน้ำแบบตุรกี สระว่ายน้ำ ร้านตัดผม ห้องสมุด ฯลฯ พร้อมสรรพในทุกด้านจนเรียกว่าเป็นเรือสำราญที่ออกมาโลดแล่นสร้างความสุขให้ผู้คน
การออกเรือเที่ยวแรกและเที่ยวเดียวที่เกิดขึ้น เริ่มต้นในวันที่ 10 เมษายน 1912 เริ่มต้นโดยมีผู้โดยสารที่ใช้บริการและลูกเรือรวมกัน 2,208 คน ไม่ได้เกินกว่าขีดจำกัดที่เรือจะสามารถรองรับไว้ได้ เป็นเส้นทางเดินเรือจากเมืองเซาท์แธมตัน อังกฤษ ไปยังเมืองนิวยอร์ก สหรัฐอเมริกา ประกอบไปด้วยทั้งคนร่ำรวยที่ได้ยินข่าวเกี่ยวกับเรือสำราญสุดหรูจึงจองตั๋วเข้ามาเสพบรรยากาศอย่างผู้โดยสารชั้นหนึ่ง ไปจนกลุ่มคนอพยพที่ต้องการย้ายถิ่นฐาน เปลี่ยนชีวิตของตัวเองและเข้าไปตั้งรกรากที่ดินแดนใหม่ที่เป็นผู้โดยสารชั้นสาม ทุกคนต่างวาดฝันกับชีวิตที่ดีขึ้นกับเรือที่ไม่มีวันจม ตามคำโฆษณาของบริษัทไวท์สตาร์ แต่เราต่างรู้ดีว่านั่นคือสิ่งที่ไม่เกิดขึ้นกับคนส่วนใหญ่บนเรือ
ด้วยสุดท้ายในวันที่ 15 เมษายน 1912 ก็เกิดเหตุการณ์อับปางของเรือที่ถูกเรียกว่าล้ำสมัยที่สุดแห่งยุค หลังจากการชนเข้ากับภูเขาน้ำแข็งระหว่างเส้นทางเดินเรืออยู่ห่างจากเซาท์แธมตันประมาณ 600 กิโลเมตรไป 2 ชั่วโมงเศษ เป็นผลให้มีผู้เสียชีวิตมากถึง 1,514 ศพ ทิ้งคำถามไว้มากมายว่าเหตุใดเรือที่เลื่องลือว่าหรูหราและปลอดภัยที่สุดในโลก จึงจมลงสู่ก้นทะเลพร้อมผู้เสียชีวิตจำนวนมหาศาลเช่นนี้
ร้อยเรียงเส้นทางแห่งความพินาศก่อนการจมลงสู่ก้นทะเล
เดิมไททานิกถูกสร้างมาอย่างทนทานและคำโฆษณาที่ประกาศว่าเป็นเรือที่ไม่มีวันจม นั่นทำให้ในขั้นตอนการเตรียมการเดินเรือมีการละเลยเรื่องต่างๆ ไปหลายส่วน แรกสุดคือนับตั้งแต่ก่อนออกเรือที่ไม่ได้จัดเตรียมเรือชูชีพให้เพียงพอกับจำนวนผู้โดยสารและลูกเรือ จากเดิมที่ต้องมีจำนวน 32 ลำ กลับถูกตัดลงเหลือเพียง 20 ลำ อีกทั้งทุกลำไม่ได้มีขนาดเท่ากันง่ายต่อการสับสนยามใช้งาน เมื่อรวมจำนวนที่นั่งบนเรือชูชีพของไททานิครองรับได้เพียง 1,178 เรียกว่าเกินครึ่งมานิดเดียว ด้วยในยุคนั้นกฎหมายควบคุมเกี่ยวกับการเดินเรือยังหละหลวม สุดท้ายจึงออกเรือทั้งที่รู้ดีว่าไม่มีอุปกรณ์เพียงพอให้ใช้งานเมื่ออยู่ในสถานการณ์วิกฤติ
อย่างที่สองคือประเด็นด้านการติดต่อสื่อสารที่เป็นอีกส่วนในความบกพร่อง ด้วยตอนนั้นไม่มีการสื่อสารผ่านระบบเสียงมีแค่ระบบโทรเลขที่ไม่ได้เป็นของบริษัทไวท์สตาร์ แต่เป็นของบริษัทมาโคนีที่สร้างขึ้นเพื่อให้ผู้โดยสารใช้งาน จะได้ติดต่อสื่อสารรับข้อมูลเกี่ยวกับโลกภายนอกได้สะดวก ในส่วนติดต่อสื่อสารเพื่อการเดินเรือถูกนับว่าเป็นความสำคัญระดับรองลงมา ตัวไททานิกเองก็มีผู้โดยสารเป็นจำนวนมากอัตราการใช้งานจึงมากตาม ดังนั้นกำลังคนจึงถูกเทไปเพื่อการใช้งานของผู้โดยสารเป็นหลัก ในส่วนการเดินเรือกลับถูกละเลย ประกอบกับช่วงเวลานั้นยังไม่มีระเบียบข้อบังคับเป็นขั้นตอนสำหรับข้อมูลเดินเรือ ทำให้เวลาที่ส่งข้อมูลมาถึงเรือข่าวสารจะไปถึงมือกัปตันหรือไม่ เมื่อใด ก็สุดจะคาดเดา
ประการที่สามคือข้อจำกัดด้านสภาพภูมิประเทศและภูมิอากาศ เริ่มจากเป็นช่วงเวลาที่ธารน้ำแข็งแถบกรีนแลนด์เริ่มละลาย ในปีนั้นจากข้อมูลของ Tim maltin นักประวัติศาสตร์อังกฤษค้นพบว่า การเคลื่อนตัวของโลกปีนั้นทำให้เกิดการละลายของน้ำแข็งปริมาณมหาศาล ตลอดเส้นทางเดินเรือจึงเต็มไปด้วยน้ำแข็งมากกว่าปกติ ในระดับที่เรือลำอื่นที่อาศัยเส้นทางเดียวกันหลายลำประกาศเตือน เรือแคลิฟอเนียนที่อยู่ไม่ไกลนักถึงกับต้องเปลี่ยนเส้นทางไม่สามารถไปต่อได้ ประกอบกับคืนนั้นเป็นคืนเดือนมืดที่ถึงมีแสงดาวก็ไม่ช่วยให้มองเห็นอะไรนัก อีกทั้งคืนเกิดเหตุเป็นช่วงเวลาที่ทะเลเงียบสงบมาก เป็นปรากฏการณ์อันหาได้ยาก ทำให้ไม่มีคลื่นหรือสัญญาณตรวจจับสิ่งกีดขวางตามธรรมชาติ จนลูกเรือไม่ทันสังเกตว่ามีภูเขาน้ำแข็งขวางทาง ซ้ำร้ายคืนนั้นก่อนช่วงเวลาเกิดเหตุผู้โดยสารต่างยืนยันว่าอุณหภูมิลดลงอย่างกะทันหัน เป็นผลให้เกิดไอน้ำบดบังทัศนวิสัยทำให้เส้นขอบฟ้าพร่าเลือน เมื่อรวมกับการมีธารน้ำแข็งที่อุณหภูมิเย็นจัดเมื่อเผชิญกับอากาศปกติ ทำให้เกิดการบิดเบี้ยวของแสงกลายเป็นภาพลวงตา และนี่คือหนึ่งในสาเหตุสำคัญที่ทำให้ไททานิคไม่สามารถหลบภูเขาน้ำแข็งได้ทัน และเป็นอีกสาเหตุสำคัญทำให้ผู้รอดชีวิตมีจำนวนน้อยมาก เพราะคนที่อาศัยเสื้อชูชีพลอยตัวจบชีวิตจากการช็อคในน้ำที่เย็นจัด
ห่วงโซ่แห่งหายนะที่สมบูรณ์จากความเลินเล่อของมนุษย์
แต่ประเด็นสำคัญที่สุดคงไม่มีคำไหนเลยมอบให้ได้จากสาเหตุในโศกนาฎกรรมครั้งนี้ ว่าแท้จริงมันเกิดขึ้นจากความประมาทเลินเล่อของมนุษย์ ตั้งแต่การเตรียมเรือชูชีพรองรับผู้โดยสารไม่เพียงพอ ประกอบกับไม่มีการฝึกซ้อมการใช้งานเรือชูชีพที่ดีพอของลูกเรือ และการฝึกซ้อมรับมือเหตุวิกฤติของผู้โดยสารที่ถูกยกเลิก ทำให้เมื่อถึงเวลาเกิดเหตุการอพยพหรือรับมือวิกฤติจึงไม่ราบรื่น เลวร้ายไปกว่านั้นคือด้วยการขาดความชำนาญ เมื่อถึงเวลาจึงใช้งานเรือชูชีพได้ไม่เต็มประสิทธิภาพ เรือชูชีพลำแรกที่จุคนได้ถึง 65 คน กลับถูกปล่อยออกมาตั้งแต่มีคนเพียง 28 คน เป็นผลให้จำนวนผู้รอดชีวิตน้อยกว่าจำนวนสูงสุดที่เรือชูชีพสามารถจุได้นั่นเอง
ระหว่างการเดินเรือก็นับว่าเป็นปัญหาอีกส่วนเมื่อมีการเร่งความเร็วของเรือให้สูงถึง 23 น็อต ซึ่งเป็นขีดความเร็วสูงสุดของเรือในยุคนั้น ด้วยความต้องการของผู้จัดการบริษัทไวท์สตาร์ ที่ต้องการทำเวลาลบสถิติที่เคยมี เป็นผลให้เมื่อถึงเวลาที่เผชิญหน้ากับภูเขาน้ำแข็ง เรือจึงไม่สามารถหักเลี้ยวหลบทัน กลายเป็นความเสียหายเกินแก้ไขที่เกิดกับตัวเรือ
ร้ายไปกว่านั้นคือประเด็นเกี่ยวกับโทรเลขอย่างที่เคยกล่าว ตลอดการเดินเรือมีความพยายามในการเตือนไททานิคที่ผ่านเส้นทางนี้เป็นจำนวน 6- 7 ครั้ง จากเรือเดินสมุทรสายแอตแลนติกเหนือ ยิ่งกว่านั้นในเวลา 21 : 45 น. ไททานิกก็ได้รับคำเตือนเรื่องภูเขาน้ำแข็งซ้ำ หรือกระทั่งตอน 22 : 50 เรือแคลิฟอเนียนก็พยายามส่งโทรเลขเตือนไททานิกอีก แต่ไม่มีครั้งใดเลยที่สารจะถูกส่งไปหากัปตันหรือลูกเรือ ด้วยปริมาณคนใช้บริการที่มากเจ้าหน้าที่โทรเลขจึงไม่ได้สนใจในส่วนที่ไม่เกี่ยวกับงานของตัวเอง จนทำให้ไม่มีลูกเรือคนใดทราบเรื่องภูเขาน้ำแข็งที่ขวางทางเลย และก็มาถึงช่วงเวลาหายนะ เมื่อเรือไททานิกชนเข้ากับภูเขาน้ำแข็งทางด้านขวาครูดเป็นแนวยาว สร้างความเสียหายเกินการรองรับของระบบไปพอดิบพอดี
เมื่อถึงเวลาเกิดเหตุหลังจากสั่งอพยพลูกเรือและใช้งานเรือชูชีพอีกสิ่งที่ต้องทำคือขอความช่วยเหลือเรือลำอื่น แต่สัญญาณที่เรียบง่ายที่สุดอย่างพลุ ทางไททานิกกลับไม่ได้เตรียมพลุสีแดงที่ถูกนับเป็นสัญญาณขอความช่วยเหลือ เลยได้แต่ใช้พลุสีขาวซึ่งพบเห็นได้ยากเมื่อเผชิญกับแสงดาวท่ามกลางท้องทะเล ประกอบกับสภาพอากาศย่ำแย่ ยากจะมองเห็นทุกอย่างได้ชัดเจนทำให้เรือที่อยู่รอบข้างไม่อาจระบุได้ว่านั่นคือไททานิกที่กำลังต้องการความช่วยเหลือ เพราะพวกเขาไม่แน่ใจว่านั่นเป็นแสงดาวหรือไม่ และการจำลองเหตุการณ์ในสก็อตแลนด์ก็ช่วยยืนยันว่าไม่สามารถระบุว่าสัญญาณอะไรจากเรือได้เลย
ในส่วนของโทรเลขเองด้วยในช่วงแรกไททานิกได้รับสารเตือนแจ้งแต่ไม่รู้ตัวก็เป็นปัญหาหนึ่ง เมื่อต้องการส่งสัญญาณขอความช่วยเหลือกลับพบว่าเรือที่ใกล้ที่สุดอย่างแคลิฟอเนียนกลับไม่ได้เข้าไปช่วยเหลือ ด้วยพนักงานโทรเลขที่ตัดสินใจนอนในตอน 23 : 30 ก่อนการชนของไททานิกแค่ประมาณ 20 นาที ทำให้เมื่อถึงเวลาเกิดเหตุเขาไม่สามารถช่วยเหลือได้ทันท่วงที ในเวลา 2 : 18 เรือไททานิกจึงได้จมลง แต่กว่าความช่วยเหลือจะมาถึงก็เป็นตอน 3 : 30 คล้อยหลังจากนั้นไปอีกชั่วโมงกว่า และสำหรับผู้โดยสารที่ไม่ได้อยู่บนเรือชูชีพ พวกเขาก็ไม่มีทางรอดชีวิตภายในกระแสน้ำอุณหภูมิติดลบได้เลย
จากที่กล่าวไปข้างต้นสาเหตุการอับปางของไททานิก แท้จริงไม่ได้จากอย่างใดอย่างหนึ่งหรือเรื่องเรียบง่ายอย่างการเผลอชนภูเขาน้ำแข็ง แต่ทุกส่วนที่กล่าวไปล้วนเป็นเหตุให้ไททานิกถึงกาลอวสาน ความประมาทเลินเล่อคิดว่าเรือไม่มีวันจม จึงไม่ได้เตรียมเรือชูชีพมาเพียงพอ ละเลยการซ้อมของลูกเรือ สั่งให้ทำความเร็วสูงสุดโดยไม่คำนึงถึงความปลอดภัย ความไม่ใส่ใจของเจ้าหน้าที่โทรเลข และระบบความปลอดภัยทางการเรือที่ไม่ดีพอ เมื่อรวมกับสภาพอากาศและภูมิประเทศอันเลวร้าย คำตอบของสิ่งนั้นคือความตายของผู้คน 1,514 ศพที่ต้องสังเวยจากความมักง่ายที่เกิดจากน้ำมือของคนเรา
หลังเหตุสะเทือนใจกับไททานิกมีการสอบสวนหาผู้รับผิดชอบเป็นการใหญ่ เรือทั้งหลายที่อยู่ใกล้เคียงต่างถูกสอบสวนเพื่อถามหาความรับผิดชอบที่ไม่ได้เข้าไปช่วยเหลือ(อย่างเช่นแคลิฟอเนียน) มีการออกกฎหมายเดินเรือให้รัดกุมและเข้มงวดเกี่ยวกับข้อบังคับมากขึ้น ทั้งในส่วนของลูกเรือ จัดหาเรือชูชีพให้เพียงพอสำหรับผู้โดยสารแต่ละเที่ยว การนำพลุสีแดงติดไปในการเดินเรือ และออกแบบระบบส่งข้อความให้กับกัปตัน รวมถึงบังคับให้เรือทุกลำมีเจ้าหน้าที่ติดต่อสื่อสารคอยประจำอยู่ตลอด 24 ชม. เพื่อป้องกันไม่ให้เกิดเหตุจากความประมาทอย่างไททานิกขึ้นมาอีก
แม้เราต่างรู้ดีว่าจนทุกวันนี้เหตุการณ์เรือโดยสารล่มทำให้เกิดผู้เสียชีวิตจำนวนมากจะยังเกิดขึ้นก็ตาม
#peoplepersona
#เขย่งก้าวกระโดด
